Nowe przepisy obowi±zuj±ce od 1 lipca 2011 r. wprowadzi³y szereg zmian okre¶laj±c szczegó³owo kwestie lokalizacji i oznakowania fotoradarów mobilnych i stacjonarnych, a tak¿e ich budowê oraz sposób dokonywania pomiaru. Niezmienione pozosta³y jednak zasady poci±gania kierowców do odpowiedzialno¶ci, które reguluje Kodeks postêpowania w sprawach o wykroczenia. Dziêki takiemu rozwi±zaniu nie ka¿da sprawa jest z góry przegrana.
Co siê dzieje po zrobieniu zdjêcia przez fotoradar?
Zgodnie ze stosowan± obecnie praktyk±, postêpowanie mandatowe rozpoczyna siê od pisemnego wezwania z do³±czonym do niego formularzem. W taki sposób oskar¿yciel stara siê nak³oniæ w³a¶ciciela pojazdu do wspó³pracy przy gromadzeniu dowodów winy, nie ujawniaj±c przy tym, co przedstawia zdjêcie, które sta³o siê podstaw± do wszczêcia postêpowania.
Formularz stosowany przez Inspekcjê Transportu Drogowego narzuca wybór jednej z nastêpuj±cych opcji:
- przyznanie siê do kierowania pojazdem i przyjêcie mandatu za wykroczenie zarejestrowane przez fotoradar,
- przyznanie siê do kierowania pojazdem i odmowê przyjêcia mandatu,
- wskazanie osoby, która kierowa³a pojazdem,
- odmowê wskazania to¿samo¶ci osoby, która kierowa³a pojazdem i przyjêcie mandat za czyn okre¶lony w art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeñ,
- odmowê wskazania osoby, której pojazd powierzy³ i odmowê przyjêcia mandatu.
Po otrzymaniu takiego formularza, wielu kierowców stanie przed dylematem moralnym: przyj±æ mandat i punkty karne za przekroczenie prêdko¶ci, czy przyj±æ mandat bez punktów za niewskazanie osoby, której pojazd do kierowania lub u¿ywania powierzy³, mimo ¿e ¿adne powierzenie nie mia³o miejsca.
Zgadzaj±c siê na przyjêcie mandatu oszczêdzisz sobie kosztów i uci±¿liwo¶ci zwi±zanych z postêpowaniem s±dowym, unikniesz tak¿e ryzyka skazania na grzywnê wy¿sz±, ni¿ proponowany mandat. Odmowa przyjêcia mandatu skutkuje skierowaniem sprawy do S±du Rejonowego, w którego okrêgu pope³niono wykroczenie. Dopiero po przes³aniu do s±du wniosku o ukaranie bêdziesz mia³ mo¿liwo¶æ zapoznania siê z aktami sprawy, w tym tak¿e ze zdjêciem zrobionym przez fotoradar.
W jaki sposób mogê siê broniæ?
Warto wiedzieæ, ¿e dowód w postaci zdjêcia z fotoradaru nie zawsze wystarczy do ukarania za wykroczenie, które zosta³o na nim zarejestrowane. Zw³aszcza je¶li zdjêcie przedstawia ty³ pojazdu, albo twarz kierowcy nie jest dobrze widoczna. Organ prowadz±cy postêpowanie oprócz danych pojazdu musi ustaliæ to¿samo¶æ kierowcy, który jest sprawc± wykroczenia. Zdobycie takiego dowodu mo¿e okazaæ siê jednak niemo¿liwe. Wystarczy, ¿e osoba podejrzewana skorzysta z uprawnieñ procesowych, jakie przewiduje Kodeks postêpowania w sprawach o wykroczenia. Jedn± z g³ównych zasad wymiaru sprawiedliwo¶ci jest prawo do obrony, które s³u¿y ka¿dej osobie podejrzanej. Do jego elementów nale¿y prawo do milczenia, czyli brak obowi±zku przyznawania siê do winy lub dostarczania dowodów przeciwko sobie.
Decyduj±c siê na podjêcie obrony powiniene¶ wiedzieæ, ¿e wbrew temu co sugeruje tre¶æ formularza, odmowa przyjêcia mandatu wcale nie musi byæ poprzedzona przyznaniem siê do kierowania pojazdem. W³a¶ciciel pojazdu nie ma obowi±zku sk³adaæ ¿adnych o¶wiadczeñ, je¿eli nie chce przyznaæ siê do winy, realizuj±c w ten sposób swoje prawo do obrony.
Je¶li nie ode¶lesz wype³nionego formularza, zostaniesz wezwany na przes³uchanie w charakterze ¶wiadka. ¦wiadek, uprzedzony o odpowiedzialno¶ci karnej za sk³adanie fa³szywych zeznañ, ma obowi±zek mówiæ prawdê. Obowi±zek z³o¿enia zeznañ nie ogranicza jednak prawa do obrony. Je¿eli po przes³uchaniu ¶wiadka organ prowadz±cy postêpowanie uzna, ¿e istniej± wystarczaj±ce dowody do skierowania przeciwko tobie wniosku o ukaranie, ma obowi±zek przes³uchaæ ciê jeszcze raz, tym razem w charakterze obwinionego. Przed przyst±pieniem do przes³uchania, prowadz±cy pouczy ciê o prawie do odmowy sk³adania wyja¶nieñ i udzielania odpowiedzi na pytania. Mo¿esz skorzystaæ z tego prawa, nawet je¶li wcze¶niej, zeznaj±c jako ¶wiadek, opowiedzia³e¶ na temat wykroczenia uwiecznionego na zdjêciu.
Protokó³ zeznañ, które z³o¿y³e¶ w charakterze ¶wiadka, pozostaje co prawda w aktach sprawy, nie mo¿e jednak zostaæ ujawniony na rozprawie i nie mo¿e stanowiæ podstawy do wydania wyroku. Regu³a ta wynika z art. 75 § 5 KPW w zw. z art. 74 KPW. Oskar¿yciel nie bêdzie móg³ zatem powo³ywaæ siê przed s±dem na te zeznania. Je¿eli na rozprawie nie przyznasz siê do winy i skorzystasz z prawa do odmowy sk³adania wyja¶nieñ, jedynym dowodem w sprawie pozostanie zdjêcie z fotoradaru, na podstawie którego nie zawsze da siê ustaliæ to¿samo¶æ kieruj±cego.
A je¶li kto¶ inny by³ kierowc± mojego samochodu?
W³a¶ciciel pojazdu ma obowi±zek ujawniæ dane osoby która prowadzi³a pojazd w chwili pope³nienia wykroczenia, nawet je¶li kieruj±cym by³a osoba dla niego najbli¿sza. Wskazanie np. w³asnej ¿ony jako sprawcy wykroczenia mo¿e wzbudzaæ wewnêtrzny opór, jednak stanowi realizacjê ustawowego obowi±zku. Poza tym uwalnia ciê jako w³a¶ciciela pojazdu od odpowiedzialno¶ci z art. 96 par. 3 Kodeksu wykroczeñ, gro¿±cej na wypadek odmowy ujawnienia to¿samo¶ci kieruj±cego.
Osoba wskazana mo¿e przyznaæ siê do pope³nienia wykroczenia i przyj±æ mandat. Mo¿e tak¿e odmówiæ przyjêcia mandatu, nie przyznaæ siê do winy i odmówiæ sk³adania wyja¶nieñ. Sytuacja oskar¿yciela przed s±dem wydaje siê lepsza ni¿ w wy¿ej rozpatrywanym przypadku. Dysponuje on dowodem w postaci zeznania w³a¶ciciela pojazdu, który obci±¿y³ obwinionego. To jednak nie przes±dza o wyniku sprawy, poniewa¿ na etapie s±dowym sytuacja procesowa ulega zmianie. Wezwany do s±du w³a¶ciciel pojazdu mo¿e odmówiæ zeznañ, poniewa¿ obwinionym jest osoba dla niego najbli¿sza. Wcze¶niejsze zeznania nie mog± za¶ s³u¿yæ za dowód w sprawie, ani byæ odtworzone w inny sposób (np. przez zeznania osoby prowadz±cej przes³uchanie).
Do s±du nale¿y ocena, czy dowody zebrane w konkretnej sprawie s± dostateczn± podstaw± do wydania wyroku skazuj±cego. Wyrok nie mo¿e siê jednak opieraæ na domniemaniu winy, a nie daj±ce siê usun±æ w±tpliwo¶ci rozstrzyga siê na korzy¶æ obwinionego.
¼ród³o: wp.pl
Zak³adka